تهدیدها و فشارهای اجتماعی نسبت به استقلال حسابرس، نشریه شماره 84

مقدمه 

جدایی مالکیت از مدیریت این امکان بالقوه را به وجود می آورد که مدیران تصمیم هایی را بگیرند که در راستای منافع خود و عکس منافع سهامداران باشد. تضاد نمایندگی که به عنوان مسئله نمایندگی تعبیر می شود، ناشی از تفاوت در تابع مطلوبیت ذینفعان است. حسابرسان از یک سو با اعتباربخشی به گزارشهای مالی، منافع عموم مردم را حفظ می کنند و از سوی دیگر در یک واحد انتفاعی شرکت دارند که برای کسب درامد، نیاز به ارائه خدمات به صاحبکاران دارند. یکی از نگرانی های اصلی حرفه، قانونگذاران و عموم، مربوط به زمانی است که این دو نقش با هم در تضاد باشند. نمونه این موضوع زمانی است که صاحبکاری که دارای قدرت اقتصادی درخورتوجهی است، برای پذیرش رویه های گزارشگری متقلبانه و بحث برانگیز خود، حسابرس را تحت فشار قرار می دهد  قانونگذاران و دیگران عنوان می کنند که وجود منافع، روابط وفعالیت های خاص بین حسابرس و صاحبکار، تهدیدی برای استقلال حسابرس است مفهوم استقلال در استانداردهای حسابرسی، مهمترین شرط حسابرسی است که نداشتن آن حسابرسان را از اظهارنظر نسبت به صورتهای مالی منع می کند. (پاکروان، 1390). استقلال، توانایی حسابرس را برای درستکاری و حفظ بی طرفی و نگرش تردید حرفه ای، افزایش می دهد و نویددهنده این اطمینان است که صورتهای مالی به وسیله افرادی حسابرسی شده که همراه با صلاحیت های فنی، از بی طرفی کافی برای اجرای حسابرسی برخوردار بوده اند چنین ویژگیهایی افزون بر افزایش اعتمادپذیری صورتهای مالی، غیرمنصفانه بودن اطلاعات را کاهش داده و به بازار سرمایه اعتبار می بخشد؛ اما تهدیدهای مختلف از طرف صاحبکار و همچنین از جانب خود حسابرس از یک طرف و فشارهای اجتماعی، عوامل فرهنگی و اخلاق سازمانی از طرف دیگر، سبب تضعیف موقعیت حسابرسان از بُعد استقلال حرفه ای شده و به نوعی، مهمترین ویژگی حسابرسی و حرفه اعتباربخشی را به چالش کشیده است در این مقاله به تهدیدها، فشارهای اجتماعی و عوامل فرهنگی تأثیرگذار بر استقلال حسابرسی و نیز عوامل فزاینده استقلال حسابرس، پرداخته می شود.