مصاحبه رئیس فدراسیون بین المللی حسابداران

در واقع، مطالعه ای که در سال 2013 توسط دانشگاه آکسفورد (Oxford University) انجام شد، حسابداران و حسابرسان را در فهرست تهدیدپذیرترین ها از جانب کامپیوتر قرار داد و گزارش مکینزی (McKinsey) در سال 2016 پیش بینی کرد که 86 درصد از فعالیتهای انجام شده توسط دفترداران، حسابداران و مسئولان حسابرسی، این امکان درونی را دارد که خودکارسازی شود.

با وجود این، همگام با تاثیرگذارتر و قدرتمندتر شدن این فناوریها و ماشینهای جدید، بیش از هر زمان در گذشته، من معتقدم که آنها فرصتی هستند که حسابداران باید به استقبال آن بروند.

کامپیوترها و نرم افزارها به نقطه ای دست یافته اند که می توانند اوراق را تجمیع کرده، ارقام را خرد کرده و صورتهای مالی و گزارشهای سودآوری را زودتر و صحیحتر از هر نیروی انسانی تهیه کنند. در واقع کامپیوترها در حال انجام بسیاری از فعالیتهای قدیمی، روزمره و اجرایی حسابداران هستند. برنامه برخط مالیاتی و نرم افزار دفترداری از نمونه های بارز فعالیتهای روزمره ای هستند که حسابداران دیگر مجبور به انجام آنها نیستند.

این نکته خوبی است. این به نیروی انسانی حسابدار این امکان را می دهد که مشاوره دهنده و برنامه ریز خبره تری باشد. در این مسیر، فناوری می تواند به بهترین نحو به عنوان ابزاری مورد استفاده قرار گیرد که به انسانها فضای بیشتری برای تمرکز بر تجزیه و تحلیل، تفسیر و راهبرد می دهد. به بیانی دیگر، کامپیوترها نیروی بالقوه عظیمی بیشتر برای قدرتمندسازی حسابداران دارند تا برای جایگزینی آنها.

ما این تکامل را در بسیاری از صنایع دیگر نیز دیده ایم. من به تازگی این فرصت را داشتم که از دفتر موسسه آی بی ام (IBM) در نیویورک دیدن کنم، جایی که قدرت هوش مصنوعی را در درجه اول در صنعت پزشکی مشاهده کردم. من را قدیمی خطاب کنید، اما من هنوز آمادگی این را ندارم که روزی یک ربات جای پزشک من را بگیرد. با این حال، آنچه من در آی بی ام دیدم، نیروی بالقوه ای باورنکردنی دارد. فوق کامپیوتر آی بی ام با عنوان واتسون (Watson)، می تواند میلیونها صفحه از نشریه های پزشکی را خوانده و حفظ کند و به گونه ای تحقیق می کند که یک نیروی انسانی پزشک نمی تواند. این مسئله به ماشین این امکان را می دهد که تشخیصهای بالقوه را به محض دریافت علائم بیمار استخراج کند، حتی آن کمیابها و نامحتملهایی که شاید سریعا به ذهن نرسند.

پزشک با دریافت این اطلاعات می تواند با سرعت بیشتری به مداوای بیمار مشغول شود و اهمیت زمان ذخیره شده می تواند فرق بین مرگ و زندگی باشد. در انتها هنوز نیاز به یک نیروی انسانی پزشک وجود دارد تا سوالهای مربوط را بپرسد و قضاوتی را بیفزاید که یک ماشین نمی تواند ارائه کند. بنابراین شغل پزشک به این زودی ها از بین نمی رود. اما با کمک هوش مصنوعی، پزشک می تواند بهتر عمل کند.

در آینده حسابداری، همانند آنچه پزشکان انجام می دهند، نیروی انسانی استفاده¬کننده نهایی از اطلاعاتی خواهد بود که هوش مصنوعی تولید می کند. حسابداران آن قضاوتی را ارائه می کنند که نمی توان آن را خودکارسازی کرد: چه چیزی اینجا مهم است؟ این چه دیدگاه تازه ای برای کسب وکار کارفرما در بر دارد؟

رباتها دارند می آیند، شادی کنید!

به عنوان نمونه، نقش حرفه در درک و مشاوره در زمینه انتظام بخشی جهانی را در نظر بگیرید. بعد از بحران مالی، شاهد افزایش در خورتوجهی در احتیاط در انتظام بخشی بودیم، از مقررات جدید بازل آکورد (Basel Accord) تا داد-فرانک (Dodd-Frank) و تعداد بیشماری از مقررات جدید. رعایت این کلاف پیچیده از مقررات بین المللی، نیاز به یک درک دقیق و موشکافانه از روح و متن این قوانین دارد، وظیفه ای که حتی هوشمندترین نرم افزار را نیز پشت سر خواهد گذاشت. فناوری نمی تواند این قضاوت نهایی را ارائه کند که کدام مقررات را باید رعایت کرد، اما ممکن است ملاحظات واقعی مربوط به رعایت را ارائه کند و به حسابداران این امکان را بدهد که توصیه های راهبردی تری ارائه کنند.

بنابراین من به حرفه می گویم: رباتها دارند می آیند، شادی کنید! کارفرماها همچنان برای مشورت و پیش بینی به دنبال نیروی انسانی حسابدار هستند، نه برای تنها ارائه یک حساب دقیق از اطلاعات که یک ماشین هم می تواند آن را ارائه کند. حسابداران خوب، پیش کنشی هستند و همیشه بوده اند، نه واکنشی. این مسئله ای نیست که به این زودی تغییر کند.

ما می توانیم با بروزرسانی نحوه آموزش و تمرین حسابداران، برای دوره فناورانه جدید آماده شویم. ما باید با تمرکز بر تفکر راهبردی و مهمتر از همه، اصول اخلاقی و رهبری، به شکاف پیشرونده مهارتها در حرفه رسیدگی کنیم. ما با کمک یکدیگر می توانیم مسیرهای جدید و نواورانه ای برای انسانهای باهوش و ماشینهای هوشمند فراهم کنیم تا یکدیگر را کامل کنند.

من و هیئت فدراسیون بین المللی حسابداران (IFAC) همراه با گروه مشورتی جدید فناوری و گروه سیاستی فدراسیون، بر روی این مسئله متمرکز خواهیم شد. آینده در حال رسیدن است و حرفه حسابداری آماده است.