فاصله انتظار در حرفه حسابرسی
حرفه حسابرسی در کشور در شرایط فعلی علیرغم رشد کمّی در سالهای اخیر، از ضریب نفوذ بالایی در مقایسه با کشورهای پیشرفته برخوردار نیست. ناشناخته بودن حرفه حسابرسی و خدمات تخصصی و حرفهای که موسسههای حسابرسی در دنیا ارائه میدهند برای بسیاری از استفادهکنندگان کشور، فاصله عمدهای بین حرفه و ذینفعان را ایجاد نموده است. تعاریف متفاوتی از فاصله انتظار مطرح شده که برخی از آنها عبارتند از: «فاصله بین سطح عملکرد مورد انتظار از دیدگاه استفادهکنندگان صورتهای مالی و حسابرسان»، «تفاوت باورهای جامعه و استفادهکنندگان از مسئولیت حسابرسان و باور حسابرسان از مسئولیتشان»، یا «تفاوت بین آنچه که جامعه از حرفه حسابرسی میخواهد با آنچه در واقع حرفه حسابرسی فراهم میکند». یکی از انجمنهای حرفهای، فاصله انتظار را حاصل جمع سه فاصله میداند: «فاصله دانش و آگاهی»، «فاصله عملکرد» و«فاصله تکاملی یا تدریجی».
به میزان افزایش آگاهیها از ویژگیهای حرفه حسابرسی و انجام حسابرسی بر مبنای استانداردهای حسابرسی میشود توقع داشت دو فاصله اول کاهش یافته، لکن فاصله تکاملی با تکامل تدریجی دانش حسابداری و حسابرسی در جامعه بهوجود میآید. بهنظر نگارنده اقداماتی مانند موارد زیر میتواند در جلب اعتماد و کاهش فاصله انتظار از حرفه حسابرسی و جامعه موثر باشد:
• تلاش در جهت افزایش آگاهی ذینفعان و شناساندن ویژگیهای خدمات حرفهای حسابرسان (مشتمل بر ارزیابی عملکرد، اطمینان از اداره بهینه امور، تقویت سیستمهای مالی و مدیریتی، افزایش انضباط و کاهش تقلب و ...)،
• ارائه خدمات تخصصی با بهترین کیفیت و در شأن حرفه، رعایت اخلاق حرفهای در همه سطوح، تجهیز موسسههای حسابرسی در جهت ایجاد توانایی در ارائه خدمات متنوع (مانند حسابرسی عملیاتی، ارزیابی سهام، حسابرسی دادگاهی و ...)،
• توجیه استفادهکنندگان از اطلاعات مالی از مزایای شفافیت و پالایش اطلاعات و زدودن آلودگیهای اطلاعات،
• استفاده حسابرسان از فناوری روز جهت اطمینانبخشی بیشتر با کشف و گزارشگری تحریفهای احتمالی،
• مشخصکردن حدود مسئولیتهای حسابرس در قرارداد حسابرس و تبادل نامه درک از خدمات حرفهای و تبیین سطح اهمیت.