صورتهای مالی ابزار تهیه و انتشار اطلاعات مفید و طبقهبندیشده برای مقاصد تصمیمگیری طیف وسیعی از استفادهکنندگان صورتهای مالی، بهویژه سهامداران و پاسخگویی مدیران در قبال منابع در اختیار آنها میباشد. صورتهای مالی زمانی برای تصمیمگیری و پاسخگویی مفید واقع میشود که قابل اعتماد، شفاف و دارای کیفیت مناسب باشد. بدیهی است، اطلاعات مالی با کیفیت مطلوب، موجب تصمیمگیریهای مناسب و تخصیص بهینه منابع اقتصادی و همچنین کارایی بیشتر بازار سرمایه میشود و درنهایت رشد و توسعه و رفاه اجتماعی را بهدنبال خواهد داشت.
ضرورت استفاده از خدمات حسابرسان مستقل بر اساس نظریه نمایندگی و فرضیه اطلاعات میباشد و نقش آنها اعتباربخشی و تعیین میزان قابلیت اتکا به صورتهای مالی در انطباق با استانداردهای حسابداری، از طریق گرداوری و ارزیابی شواهد پشتوانه اطلاعات مزبور، طبق استانداردهای حسابرسی است.
خطر اساسی ارائه خدمات حسابرسی صورتهای مالی آن است که حسابرسان نسبت به صورتهای مالی حاوی تحریف بااهمیت ازجمله سوءاستفاده و تقلب، گزارش مقبول صادر کنند. در چنین شرایطی طیف وسیعی از استفادهکنندگان صورتهای مالی ازجمله سهامداران، بانکها و دستگاههای دولتی همچون سازمان امور مالیاتی و... در معرض خسارتهای عمدهای قرار خواهند گرفت. از اینرو، طرح و استقرار سیستمهای کیفیت خدمات حسابرسی بر اساس استانداردهای حسابرسی شماره 1 و 220، توسط موسسههای حسابرسی، الزامی گردیده است. در استانداردهای یادشده، ضوابط و شاخصهای طرح و استقرار سیستمهای کیفیت خدمات حسابرسی و خدمات اطمینانبخشی و خدمات مرتبط، در سطح موسسه و در سطح هر کار حسابرسی، تعیین و ارائه شده است.
طرح و استقرار سیستم کنترل کیفیت و تداوم آن در سطح موسسه، همچون زیرساختی برای اجرای خدمات حسابرسی با کیفیت در سطح هر کار حسابرسی محسوب میگردد. مهمترین مولفههای این سیستم، فرهنگ کیفیتمحوری، رعایت الزامهای اخلاق حرفهای، شایستهسالاری، آموزش و جبران خدمات حرفهای کارکنان و نظارت و مراقبتهای حرفهای است که بایستی توسط ارکان صلاحیتدار موسسه (شرکا، مدیران و سرپرستان مسئول کار) در سطح موسسه ترویج و جاریسازی شود. در چنین شرایطی، بستر لازم برای اجرای کار حرفهای طبق استانداردهای حرفهای، قانونی و مقرراتی و بهتبع آن، اجرای کار حرفهای باکیفیت، فراهم میگردد.
رعایت سیستمهای کنترل کیفیت در سطح موسسه و در سطح هرکار حسابرسی، بهتنهایی انجام خدمات باکیفیت حسابرسی را تضمین نمیکند. کیفیت خدمات حسابرسی در پرتو مولفههای بنیادی دیگری همچون حکمرانی خوب (قانونگرایی، فسادگریزی و مبارزه با فساد، شایستهسالاری و ...)، کیفیت سیستم تعیین صلاحیت و پذیرش حسابداران رسمی، تفکیک مدیریت از مالکیت، صاحبکاران حسابرسی خواستار کیفیت، حقالزحمه مناسب خدمات حرفهای و نهایتاً سیستمهای مستقل، موثر و کارامد ممیزی نهادهای نظارتی، همچون جامعه حسابداران رسمی ایران، پایدار میماند.