محققان و پژوهشگران در باب دغدغههای فکری جامعه اندیشه میکنند و حاصل کار خود را تدوین و به جامعه عرضه میکنند. هرچه مبادله آرا و نظریههای اندیشمندان با اعضای جامعه بیشتر باشد, خردمندی و سلامت و سعادت بیشتری نصیب جامعه خواهدشد. اگر وسیله انتقال آرای اندیشمندان فراهم نباشد, و اگر جامعه به سخن و تالیف دانشمندان خود کم توجه باشد, ارزشمندترین علم و دانشِ دانشمندان سودی به بار نخواهد آورد؛ مانند سنگ گرانبهایی که نه در نگین انگشتری که درخاک و سنگ فرومانده باشد.
نقش فرهنگ دوستان, ساختن انگشتری زر و جایدادن سنگ گرانبها در آن است. آن ظرف و این مظروف لازم و ملزوم یکدیگرند. اگر بگوییم فرهنگ دوستی و اشاعه فرهنگ, همسنگ علم اندوزی و علم پژوهی است, گزاف نگفتهایم.
سازمان حسابرسی و مدیرعامل آن آقای سید محمد رضا فاطمی, نقشی شایسته و ستودنی در ارتقای مقام حرفه و منزلت حسابداری درکشور داشتهاند و بدون تردید تلاش ایشان برای اعتلای فرهنگ حسابداری به نامشان ثبت خواهد شد.
در همایش باشکوهی که در روز سوم مردادماه 1380 به کوشش مدیرعامل سازمان حسابرسی و با حضور مدیران و مسئولان بلندپایه سازمان و محققان برجسته مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری وحسابرسی سازمان حسابرسی تشکیل شد, از نقش شایسته دکتر رضا شباهنگ در ادبیات حسابداری کشور تجلیل به عمل آمد.
در این گردهمایی استاد برجسته حسابداری آقای دکتر فضل ا... اکبری با کلامی شیوا و پر احساس از آقای دکتر شباهنگ تجلیل و تقدیر به عمل آوردند. (سخنرانی آقای دکتر اکبری در ادامه مطلب درج شده است.)
دکتر رضا شباهنگ درسال 1970 (1349 شمسی) تحصیلات خود را در دانشگاه سیراکیوز نیویورک تکمیل کردند و به اخذ درجه دکتری در رشته مدیریت بازرگانی با گرایش حسابداری نائلآمدند. ایشان از آن پس به تدریس در دانشگاههای ایران و مطالعه و تحقیق و تالیف کتاب پرداختند. دکتر شباهنگ کار تدریس دروس حسابداری را از دانشگاه ملی سابق (دانشگاه شهید بهشتی) و مؤسسه عالی حسابداری شروع کردند و پس از انقلاب اسلامی ایران در دانشکده علوماداری دانشگاه تهران, دانشگاه تربیتمدرس و دانشگاه آزاداسلامی (دوره عالی تحقیقات) به تدریس پرداختند. ایشان درحال حاضر بهعنوان عضو هیئت علمی و رئیس گروه مدیریت دوره عالی تحقیقات دانشگاه آزاداسلامی فعالیت داشته و با سمت استادی به تدریس در دوره دکترای مدیریت اشتغال دارند.
دکتر شباهنگ درسال 1351 در زمانی که کتابهای اصول حسابداری به زبان فارسی در ایران انگشت شمار بود, کتاب تئوریهای حسابداری را تالیف کردند. تسلط ایشان به مبحث تئوریهای حسابداری و نیاز مبرم دانشپژوهان دوره دکترای حسابداری به کتابی مرجع دراین مبحث موجب شدهاست که ایشان تالیف کتاب جدیدی با همین عنوان را در برنامه کار خود قراردهند.
آقای دکتر شباهنگ از سال 1365 همکاری خود را با مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی آغاز کردند که هنوز ادامه دارد. ثمره این همکاری انتشار کتابهای متعدد در زمینههای حسابداری مالی, حسابداری مدیریت, مدیریت مالی و حسابرسی عملکرد بودهاست. آثار ارزنده دکترشباهنگ توجه محافل علمی را به خود جلب کرده و چندین جایزه را به خود اختصاص دادهاست.
فصلنامه حسابرس سلامتی و موفقیت ایشان را از خداوند منان خواستار است.
سخنان دکتر فضل ا...اکبری در مراسم تجلیل از دکتر رضا شباهنگ
" سخن گفتن درباره دکتر شباهنگ هم سهل است و هم ممتنع. سهل است از این دید که صفات برجسته و بارز ایشان - که بسیاری از آنها را به لحاظ همراه بودن, روزانه می بینم - و تالیفات و تحقیقات بسیار ایشان, اشکالی پیش نمیآورد که تعدادی از آنها را بازگو کنم. اما آن چیز که ممتنع اگر نباشد بسیار مشکل است این که, دکتر شباهنگ چه هست و کیست؟ این از توان من ناتوان و از زبان من الکن خارج است.
امروز صبح که ایشان در اینجا صحبت میکردند عوالمی راطی کردم. فکر من- این حافظه لجوج من که گهگاه آرامم نمیگذارد و رنجم میدهد- در مواردی هم نظیر امروز خوشبختانه شادم میکند. حافظه, پَرها زد و خیلی دور رفت. رفت به 56 سال پیش, زمانی که تازه لیسانس گرفته بودم و نزد شادروان سلیمانحییم روی فرهنگ لغت روزی چند ساعت کار میکردم.
56 سال پیش روی آخرین تالیف آن شادروان, کتاب فرهنگ فارسی به انگلیسی یک جلدی, کار میکردیم. وقتی دکتر شباهنگ صحبت میکردند روزی را به یاد آوردم که در فرهنگ, کلمه شباهنگ را نوشتم و جزییات آن روز دقیقاً جلوی چشمم مجسم شد. می گویند: “العلم فی الصغر, کالنقش فی الحجر.” درست است, واقعاً درست است! به آن ایام بازگشتم وآنچه را آن روز گذشت امروز در جلو چشم دیدم. روزی را که فرهنگهای مختلف روی میز گسترده بود و ما باید دنبال معانی لغات میگشتیم. به فرهنگهای مختلف مراجعه کرده بودیم و این طرف و آن طرف به دنبال معنای واژه شباهنگ بودیم. مورنینگ استار (Morning star) درهمه فرهنگها هست، به معنای زهره. صبح زود که برخیزید ستاره زهره را می بینید که چگونه بیش از ستارههای دیگر سو میزند و نور میدهد. این یکی از معانی شباهنگ است. معنای دوم بلبل است, نای تینگل (Nightingale). هر دو را در فرهنگ نوشتیم.
بعد سئوالی پیشآمد. سئوال را من پرسیدم که: “خوب, شباهنگ که اضافة مقلوب است و به معنی آهنگشب است؛ ارتباط آن با ستاره صبح چگونه است و درثانی با بلبل چه ارتباطی پیدا میکند؟” این سئوال مقدمهای شد برای جستجو به دنبال ارتباط این معانی با کلمه شباهنگ و اینکه چگونه شباهنگ میتواند این دو معنا را داشته باشد.
سرانجام یک روز, الآن هم به خاطر ندارم از کجا, مرحوم حییم این ارتباط را پیدا کرد. ایشان گفت: “وجه تسمیه این است که شباهنگ نوید آهنگِ پایانِ شب را میدهد و بشارت رفتنِ ظلمات و دمیدنِ سپیده را، پس ارتباط آن با زهره روشن است. اما این که با بلبل چه ارتباطی دارد یکی از بهترین اشعار حافظ در تجسم- یعنی سخن گفتن از زبان نباتات, جمادات, پرندگان و غیره باانسان - این ارتباط را روشن میکند:
سحـر بلبـل حکایــت بـاصبــا کــرد / کـه عشق گل بـه ما دیدی چهها کـرد
ازآن رنگ و رخم خون در دل انداخـت / از آن گلشن به خارم مبتــلا کـرد
گفت: “بلبل هم در سحر و سپیده دم، آواز میخواند و آغاز روز و پایان شبِ سیاه را نوید میدهد.”
امروز دوستان میبینند که دکتر شباهنگ چه اسم بامسمایی دارد و چهسان این ستاره تابناک بر فرقِ تارکِ حرفـــــه میدرخشد و دیدید که چگونه در بیان مطالبی در زمینه تئوری حسابداری بلبل زبانی میکند.
هنگامی که ایشان صحبت میکردند باز این حافظة لجوجِ من تمام دوستان اصفهانی را که دارم بهخاطر آورد. دیدم هیچکس به تسلطِ ایشان نتوانسته این لهجه را شیرینتر کند. تمام آن مواردی را که لهجه غلظت دارد گرفته و آنجایی را که به گوش سنگین میآید تعدیل نمودهاست بهطوری که انسان وقتی صحبت ایشان را میشنود, گاه مردد میشود که ایشان اصفهانی هست یا نیست.
دکتر شباهنگ واقعاً از هرنظر باعث افتخار است. شخصیتی است که از نزدیک ناظر فعالیت شبانه روزی ایشان بوده و هستم؛ تحقیقات و تالیفاتش را خواندهام و میدانم چه زحماتی کشیده است. امیدوارم که هر روز بیش از پیش موفقیتهایی نصیب ایشان بشود."
کتابشناسی دکتر رضا شباهنگ
1.تئوری حسابداری, چاپ سوم, مؤسسه عالی حسابداری,1373
2.استفاده از ماشینهای محاسب الکترونیک در مدیریت, مؤسسه عالی حسابداری, 1351
3.حسابداری مالی (جلد اول), چاپ ششم, مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی,1380
4.حسابداری مالی (جلد دوم), چاپ ششم, مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی,1380
5.حسابداری صنعتی, (جلد سوم) چاپ هشتم, مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی,1380 (کارمشترک با عزیز عالیور)
6.استفاده از تکنیکهای آماری در حسابرسی, چاپ دوم , مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی, 1374 ( مورد تقدیر در نهمین دوره کتاب سال 1370)
7.راهنمای بهکارگیری اصول پذیرفته شده حسابداری, مارتینایمیلر, چاپ دوم, مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی,1377
8.حسابرسی عملکرد مدیریت, مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری وحسابرسی سازمان حسابرسی, 1373 (مورد تقدیر در سیزدهمین دوره کتاب سال 1375)
9.مدیریت مالی (جلد اول), چاپ سوم، مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی, 1375
10.مدیریت مالی (جلد دوم), مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی, 1374
11.حسابداری پیشرفته ـ صورتهای مالی تلفیقی (جلد اول), چاپ دوم, مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی, 1379 (مورد تقدیر در هفدهمین دوره کتاب سال 1378)
12.حسابداری مدیریت (با تجدیدنظر کامل), چاپ ششم, مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی, 1378
13.حسابداری پیشرفته (جلد دوم), مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی,1379ِ